REsearch Vertaald - waarom wijzen op de langetermijngezondheidsgevolgen vaak weinig effect heeft

Heeft het veel zin mensen te waarschuwen (lees: bang te maken) met de nadelige effecten van hun gedrag op de gezondheid op lange termijn? Niet zo veel volgens nieuw onderzoek! Ons brein heeft namelijk drie mechanismen die ervoor zorgen dat langetermijnvooruitzichten ook effectief op de lange baan geschoven worden.

• Effort discounting - ‘minder moeite is beter’

Je gedrag veranderen vraagt op zich al aandacht en inspanningen. Daarnaast lijken de gezonde alternatieven op zich ook al meer moeite te kosten op het eerste zicht. Een pizza in de oven steken gaat nu eenmaal sneller dan groentjes beginnen snijden. Het opsteken van de volgende sigaret gebeurt zonder nadenken, terwijl je bewust worden van je rookgedrag toch wel een denkoefening is. En fysieke inspanningen leveren vraagt... om fysieke inspanningen te leveren (terwijl Netflix helemaal vanzelf voor jou al de volgende aflevering start!). We zijn evolutionair geprogrammeerd om energie te sparen wanneer mogelijk. Alles wat dan ook op lange termijn inspanning vraagt, gaat door ons hoofd als minder waardevol worden beschouwd.

• Delay discounting - ‘liever een kleine beloning nu dan een grote beloning veel later’

Tonnen studies tonen aan dat de meerderheid van de mensen liever onmiddellijk 2€ zou krijgen, dan een maand te wachten op 5€, wanneer ze voor de keuze worden gesteld. Daarenboven verkiezen we tastbare beloningen boven minder of niet tastbare voordelen. Die heerlijk geurende, warme chocoladekoek kan ik nu al in mijn mond steken en proeven, terwijl ik een minder hoog vetpercentage binnen X aantal jaar helemaal niet ga kunnen opmerken. Nu een sigaret opsteken om de ontwenningsverschijnselen te verdrijven is tastbaarder dan het beloofde idee om mentaal vrij te zijn van de nicotine. Nu gaan zweten voor een workout is dan misschien wel tastbaar, maar niet zo aangenaam. Terwijl mijn zetel met een dekentje in het herfstweer wel instant comfortabel aanvoelt.

• Beliefs distortion - ‘bevestiging zoeken voor gewenste resultaten'

Ons hoofd gaat graag op zoek naar evidentie voor het huidig gedrag dat onze voorkeur uitdraagt. Dat kan allemaal wel zijn dat als we sporten we gezonder zullen zijn binnen 30 jaar wanneer we op pensioen zijn, maar 'gaan we tegen dan wel nog een pensioen hebben?'. Of 'ge moet toch van iets doodgaan!'. Het neerhalen van informatie die tegenstrijdig is met onze huidige overtuigen geeft rust aan het hoofd. 

Samen werken deze drie mechanismen goedbedoelde langetermijnadviezen heel hard tegen!

Wat is dan wel de oplossing om mensen te overtuigen om nu al gezond gedrag te beginnen stellen? De mens is een beestje die houdt van snelle beloningen, dus het is fundamenteel dat we zoeken naar de positieve associaties en emoties bij nieuwe voedingspatronen, bewegingsactiviteiten en een rookvrij leven! In begeleidingen ga ik dan ook aan de slag met het denken over gezond gedrag én het goed in je vel voelen bij het verkennen van nieuw gezondheidsgedrag.

Bron : Maltagliati, S.& Sarrazin, P. & Fessler, L. & Lebreton, M. & Cheval, B. (2022). Why people should run after positive affective experiences, not health benefits. 10.51224/SRXIV.164.